Moro Refleksi Nedir?

Moro refleksi yenidoğan bebeklerde görülen doğal bir savunma tepkisidir. Bu refleks, bebeklerin doğumdan hemen sonra, ani bir harekete, ses veya çevresel değişimlere karşı verdikleri otomatik bir tepki olarak tanımlanabilir. Bebeklerin hayatta kalmalarını sağlamak için evrimsel olarak gelişmiş bir mekanizma olan bu refleks, bebeğin ani bir korku veya tehdit durumunda kendisini korumasını sağlar. Bebeklerde görülmesi önemli ve gerekli olan moro refleksi genellikle bebek sırt üstü yattığında ve bir anda baş, vücut veya çevredeki herhangi bir şeyde ani bir hareket olduğunda görülür. “Moro refleksi nedir?” sorusu, böyle bir durumda bebeğin kollarını hızlı bir şekilde iki yana açması ile kısa süreli bir gerilme yaşaması şeklinde yanıtlanabilir. Bu tepki bebeğin çevredeki tehlike işaretlerine karşı oluşturduğu ilk savunma tepkisidir. Yenidoğan bebek kontrollerinde de moro refleksinin bulunup bulunmadığına yönelik araştırmaların çocuk hekimlerince yapıldığı görülür.

Moro Refleksi Nasıl Gözlenir?

Refleksler, vücudun istemsiz şekilde yaptığı eylemlerdir ve birçok farklı refleks türünden söz edilebilir. Yeni doğmuş bebeklerde ilkel refleksler adı verilen birkaç önemli refleks bulunur ve bunlardan bir tanesi moro refleksidir. Moro refleksi, genellikle bebek uyurken ya da uyanıkken sakin olduğu herhangi bir durumda gözlemlenebilir. Sıklıkla bebeğin vücudu sabitken ani bir hareket, gürültü veya düşme hissi yaratan bir uyarıcıyla karşılaştığında ortaya çıkar. Dışarıdan bakıldığında bebeğin kucakta kendini geri atması şeklinde de görülebilir. Genellikle refleks şu şekilde gerçekleşir:

• Bebek, ani bir şekilde kollarını genişçe açar.
• Parmaklar yelpaze gibi açılır.
• Baş geriye doğru hareket eder.
• Bazı durumlarda bebek bir miktar ağlayabilir ancak her zaman ağlama söz konusu olmaz.
• Refleksin ardından bebek bu pozisyondan hızla normale döner.

Dışarıdan bakıldığında durum bebeğin bir düşme hissine kapılmış olması gibi gözlemlenebilir. Ayrıca moro refleksini gözlemleyen bazı ebeveynler durumu bebeğin başını geriye doğru atarak vücudun yay şeklinde gergin olması şeklinde de tanımlayabilir. Moro refleksini gözlemlemek için, genellikle bebeği sırt üstü bir pozisyonda bırakmak yeterlidir. Bebeğin çevresinde hafifçe bir hareket yapmak veya beklenmedik bir ses çıkarmak, bu refleksi tetikleyebilir. Bazı bebekler bu refleksi daha güçlü bir şekilde gösterirken, bazıları daha hafif bir tepki verebilir. Uykuda moro refleksi sıkça görülebildiğinden yenidoğan dönemde bebekte refleks kaynaklı uyanmalar da görülebilir. Yarım kundak yapımı gibi uygulamalar, moro refleksinden kaynaklı sık uyanma sorununun bir miktar azaltılabilmesi için faydalı olabilir.

Moro Refleksinin Nedenleri Nelerdir?

Moro refleksinin en önemli nedeni, bebeklerin doğumdan hemen sonra çevresel değişimlere hızlı bir şekilde uyum sağlamaya ihtiyaç duymasıdır. Yeni doğmuş bebek nörolojik sistem açısından henüz tam olarak gelişmemiştir. Buna bağlı olarak çevresel uyarıcılara karşı tepki verme süreçleri de henüz tam olarak kontrol altına alınmamıştır. Bu bağlamda söz konusu refleks, bebeklerin hayatta kalabilmesi için kritik bir savunma mekanizmasını oluşturur. Bebek, doğumdan önce anne karnında sıvı içinde olduğu için çevresel değişikliklere dış ortamdaki şekilde tepki veremez ancak doğum sonrasında, fiziksel çevresinde çok daha farklı olabilen ani değişikliklerle karşılaşır. Moro ve diğer ilkel refleksler bebeğin, çevresindeki herhangi bir tehlike veya ani durum karşısında hayatta kalabilmesini sağlama amacına hizmet eden evrimsel bir süreçten türemiştir.

Moro Refleksi Ne Zaman Kaybolur?

“Moro refleksi ne zaman kaybolur?” sorusu, bebeğinde refleksten kaynaklı sık uyanma, irkilme sorunları gözlemleyen anne ve babaların sıklıkla sorduğu sorular arasındadır. İlkel reflekslerin her birinin ortalama olarak kaybolmasının beklendiği bir zaman aralığından söz edilebilir. Moro refleksinin, bebeklerin başlarını kendi kendilerine tutabilmeye başladıkları 2-6 aylık süreç içerisinde kaybolması beklenir. Bu nedenle refleksin kaybolma zamanının yaklaşık olarak dördüncü ay olduğu söylenebilir. Bu dönemlerde bebeğin beyin ve sinir sistemindeki olgunlaşma, hareketler üzerinde daha iyi bir kontrol yeteneğinin kazanımına yol açar ve bu reflekslere olan ihtiyaç ortadan kalkmış olur.

Prematüre bebeklerde genellikle daha zayıf bir Moro refleksi mevcuttur. Bunun nedeni prematüre bebeklerde kas tonusunun daha zayıf, kol hareketlerinin ise daha yavaş olmasıdır. Refleksin kaybolması ise zamanında doğan bebeklere oranla daha geç bir sürece denk gelir. 6 aydan daha uzun bir süre boyunca Moro refleksinin devam etmesi, prematüre doğmuş bebeklerde normal olarak kabul edilir. Daha farklı bir tabirle, prematüre bebeklerde diğer tüm gelişim aşamalarının takibinde olması gerektiği gibi, ilkel reflekslerin kaybolma sürelerine de bakarken düzeltilmiş yaşın baz alınması gerekir. Düzeltilmiş yaş, erken doğan bebeğin anne karnında eksik kalmış olan günlerinin gerçek yaşından düşülmesi ile hesaplanır. En doğru düzeltilmiş yaş hesaplaması için çocuk doktorunuzun yaptığı hesaplamayı baz almanızda fayda vardır.

Moro Refleksinin Önemi

Moro ve diğer tüm refleksler, bebekler için önemli ve gerekli olup erken dönem gelişimde kritik roller üstlenir. Bebeklerin çevresel değişikliklere ve ani uyaranlara karşı tepkilerini düzenlemesi nedeniyle bu refleks, ilk ayda bebeklere yapılan çocuk sağlığı muayenelerinde de izlenir, değerlendirilir. Bebeğin güvenliğini sağlamak adına bu tepkiler oldukça önemlidir. Moro refleksinin erken dönemde kaybolması bebeklerin kas gelişimlerinin ve motor becerilerinin düzgün bir şekilde ilerlediğini gösterir. Bu nedenle erken dönemde varlığı araştırılırken bebek büyüdükçe refleksin yok olduğunun da gözlemlenmesi gerekir. Refleksin kaybolma süreci bebeğin sinir sisteminin olgunlaşması, beyin gelişiminin sağlıklı bir şekilde ilerlemesine paralel bir gösterge olarak kabul edilebilir. Bu refleksin uzun süre devam etmesi, bebekte motor gelişim problemleri olabileceği ihtimalini düşündürebilir. Bu nedenle Moro refleksinin kaybolma süreci, bebeklerin sağlıklı gelişimlerinin takibinde mutlaka değerlendirilmelidir. Herhangi bir gecikme görüldüğü takdirde nörolojik sağlığın değerlendirilmesine yönelik bazı ileri tanı testlerinin yapılması gerekebilir.

Moro Refleksi ve Ebeveynlerin Dikkat Etmesi Gerekenler

Bebeğin doğal gelişim sürecinin bir parçası olan ilkel refleksler, doğum sonrası belirli bir süre boyunca devam eder ve bebek yeterli nörolojik olgunluğa ulaştıktan sonra azalarak kaybolur. Burada anne ve babaların dikkat etmesi gereken, zamanında doğmuş bir bebekte moro refleksinin var olması gerekliliğidir. İlk birkaç günlük sürecin ardından bebeğin daha fazla hareketlenmesi ile birlikte bu refleks daha kolay bir şekilde fark edilebilir. Öte yandan yeni doğmuş bebek için planlanan, bebek takibine ilişkin takvimlerde yer alan çocuk doktoru kontrollerinde bu refleksler zaten hekim tarafından da değerlendirilecektir. Bazı anne ve babalar sıçrama benzeri görülen bu refleksten kaynaklı endişe duyabilir, bebeğinin herhangi bir sağlık sorunu olup olmadığı konusunda endişelere kapılabilir. Bu refleksin doğal ve olması gereken bir durum olduğunu, aynı zamanda geçici olduğunu bilmek ebeveynler için önemlidir. Zamanında doğmuş bir bebekte altı ay sonrasında halen devam etmesi durumunda bu reflekse ilişkin bir çocuk hekimi görüşü almak faydalı olabilir.

Sık Sorulan Sorular

Yenidoğan dönemde, özellikle de ilk çocuğu dünyaya gelmiş olan anne ve babalar için bebekte gözlemlenen her hareket ve her gelişim basamağı merak konusudur. Merak, heyecan gibi duyguların yanı sıra ebeveynlerin büyük bir kısmında yeni gözlemlenen davranışlara, hareketlere karşı bir endişe oluşması da oldukça doğaldır. Moro ve diğer bazı refleksler de bu bakımdan ebeveynlerin kafasında birçok soru işaretinin oluşmasına neden olabilir. İlkel yenidoğan refleksleri arasında yer alan moro refleksine ilişkin sıkça sorulan soruları ve yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz.

Moro Refleksi Tehlikeli midir?

Moro refleksi tehlikeli değildir. Bebeğin normal gelişim sürecinin bir parçası, hatta olması gereken ve görülmemesi halinde belirli tıbbi araştırmaların yapılmasını gerektiren önemli bir reflekstir. Bu nedenle bebeğin bu refleksi yaşadığını gözlemlemeniz halinde endişelenmek yerine bebeğinizin sağlıklı bir gelişim sürecinde olduğunu düşünebilirsiniz.

Moro Refleksi Neden Kaybolur?

Refleksin kaybolma süresi bebekten bebeğe değişim gösterebilir. Her bebeğin gelişim süreci farklı şekilde ilerler. Doğum zamanı da bu süreci belirleyen önemli bir unsurdur. Ortalama olarak bebeğin başını desteksiz şekilde tutabildiği 2-6 aylık dönemde refleksin kaybolması beklenir. Bebeklerde titreme refleksi gibi benzer durumlar da bu dönemde yok olur. Prematüre doğmuş bebeklerde söz konusu süreler düzeltilmiş yaşa göre hesaplanabilir. Refleksin kaybolma nedeni ise bebeğin beyin ve sinir sisteminin olgunlaşması, hareketler üzerinde daha iyi bir kontrol yeteneğinin gelişmiş olması sonucu artık bu reflekse ihtiyaç kalmamasıdır. Tıpkı bebeğin sürekli ellerini oynatması veya gibi moro refleksi de zamanla kaybolarak yerini daha olgun, bilinçli ve kontrollü tepkilere bırakacaktır.

Gelişme ve büyüme sürecinde bebeklerde bazı refleksler doğal olarak bulunabilir ve kaybolabilir. Moro refleksi bunlardan biri olup bebeğin gelişim basamaklarında değerlendirme kriterlerinden biridir. Her refleks patolojik olmadığı gibi, fizyolojik de olmayabilir. Bebeğinizin gelişim sürecini takip etmek ve düzenli kontrollerini yaptırmak için uzman çocuk sağlığı ve hastalıkları doktorlarına başvurmayı ihmal etmeyiniz.

Sık Sorulan Sorular