Sinüzit Nedir? Sinüzit Belirtileri Nelerdir?

Sinüzit, göz ve burnun arkasında bulunan sinüs boşluklarını kaplayan dokuların iltihaplanması ve şişmesidir. Yüzün arka kısmında konumlanan sinüs boşlukları sağlıklı bireylerde havayla dolu yapılardır. Bakteri, virüs, mantar ve alerjiler nedeniyle sinüsler tahriş olabilir ve sıvıyla dolmaya başlayabilir. Sıvıda çoğalan mikroorganizmalar burada enfeksiyon oluşmasına sebebiyet verebilir. Soğuk algınlığı, alerjik rinit, burun polipleri ve septum problemleri varlığında sinüslerin tıkanmasına yol açabilir. Sinüs boşluklarının tıkanması sonucu göz, burun ve alın çevresinde gerginlik ve basınç oluşabilir, baş ağrısı şiddetli olabilir. “rinosinüzit” olarak da adlandırılan bu durum akut veya kronik bir şekilde seyredebilir. “Sinüzit nedir?”, “Akut sinüzit nedir?”, “Sinüzit belirtileri nelerdir?” sorularına yanıt arıyorsanız yazının devamını okuyabilirsiniz.

Sinüzit Nedir?

Sinüsler gözler, elmacık kemikleri ve alnın arkasında bulunan 4 boşluklu yapıdır. Bu yapılar birbirine dar kanallar aracılığıyla bağlanır. Sinüs boşlukları burnun içini nemli tutmaya yardımcı olan mukusları üretir. Nem ve sıcaklığın ayarlanmasının yanı sıra mukus ile toz, alerjen ve diğer maddelerin burada tutulması sağlanır. Bu nedenle patojen mikroorganizmaların vücuda girişi engellenmiş olur. Üretilen mukus kanallardan dışarı akıtılır ve yeniden üretilir. Çeşitli faktörler nedeniyle sinüs boşluklarında oluşan iltihaplanma “sinüzit” veya “rinosinüzit” olarak adlandırılır. Sinüslerin iltihaplanması durumunda burun kanalları tıkanır ve basınca neden olabilir. Oluşan basınç ağrı, şişlik ve kızarıklık oluşmasına katkıda bulunabilir. Klinik olarak sinüzit 4 türe ayrılabilir:

1. Akut sinüzit: 4 haftadan kısa süren sinüs iltihaplanmasıdır. Genellikle soğuk algınlığına neden olan virüsler akut sinüziti oluşturan etkenlerdir.
2. Subakut sinüzit: 4-12 hafta süren sinüs iltihaplanmasıdır.
3. Kronik sinüzit: En az 12 hafta boyunca devam eden sinüzit kronik bir hal alabilir. Özellikle bakteriler kronik sinüzite neden olabilir.
4. Tekrarlayan sinüzit: Yılda 4 veya daha fazla tekrarlayan ve her seferinde 2 haftadan az süren sinüzitlerdir.

Sinüzit vakaları genellikle benzer semptomlara neden olabilir ancak herkeste aynı şekilde görülmeyebilir.

Sinüzit Belirtileri Nelerdir?

Sinüslerin iltihaplanması bakteri, mantar, virüs vb. nedeniyle oluşabilir, akut veya kronik sürebilir. Ancak sinüzit belirtileri genellikle benzer şekilde oluşabilir. Sinüs enfeksiyonlarında görülen başlıca semptomlar şunları içerebilir:

• Burundan sarı-yeşil ve kalın yapılı mukus akıntısı,
• Burun tıkanıklığı,
• Boğazdan aşağı mukus akıntısı,
• Kulaklarda basınç veya ağrı,
• Yüksek ateş,
• Baş ağrısı,
• Ağızda koku ve kötü tat,
• Burun, göz ve alın çevresi olmak üzere yüzde basınç,
• Yorgunluk ve halsizlik.

Alerjik Sinüzit Belirtileri Nelerdir?

Alerjik koşullar sinüslerde iltihaplanmaya yol açabilir. Ayrıca alerjik reaksiyonlar ikincil bakteriyel sinüzitlerin oluşmasına zemin hazırlayabilir. Genellikle mevsime göre değişkenlik gösterebilir ve alerjik olmayan sinüzitler ile karıştırılabilir. Alerji testlerinin pozitif çıkması durumunda alerjik reaksiyonları kontrol altına alacak ilaçlar reçete edilebilir. Alerjik sinüzite sahip bireylerin duman, koku, tütün ürünleri vb. tetikleyici maddelerden kaçınması gerekir. Alerjik olmayan sinüzit vakalarında diğer sinüzit türlerine kıyasla burun, göz ve boğazda kaşıntı meydana gelebilir. Ek olarak alerjik sinüzit belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

• Burun, alın ve göz çevresinde şişlik, hassasiyet ve basınç,
• Koku ve tat alma duyusunda azalma,
• Yorgunluk ve huzursuzluk,
• Burun tıkanıklığı,
• Baş ağrısı,
• Uyku problemleri.

İlerlemiş Sinüzit Belirtileri Nelerdir?

İlerlemiş sinüzit olarak bilinen kronik sinüzit, 12 hafta veya daha uzun süren sinüs iltihaplanmasıdır. İlerlemiş sinüzit vakalarında semptomlar akut sinüzite benzer gelişebilir. Ancak semptomlar tedavi sağlandığında bile uzun sürme eğilimindedir. İlerlemiş sinüzitte burun tıkanıklığı nedeniyle mukus akamaz. Sonucunda burun ve göz çevresi şişer ve hassaslaşır. Bununla birlikte kronik sinüzit belirtileri şunlar olabilir:

• Burun tıkanıklığı,
• Nefes almada zorluk,
• Burundan gelen renksiz ve kalın mukus,
• Boğazın arka kısmında mukus birikmesi,
• Tat ve koku duyularının azalması,
• Kulak, boğaz ve baş ağrısı,
• Öksürük ve ağız kokusu.

İlerlemiş sinüzit belirtileri arasında genellikle ateş görülmez ancak bazı durumlarda ortaya çıkabilir.

Akut Sinüzit Belirtileri Nelerdir?

Akut sinüzit ani başlangıçlıdır ve genellikle 4 haftadan kısa sürer. Kendi kendini sınırlama özelliğine sahip olduğundan tam iyileşme ile sonuçlanabilir. Çoğunlukla virüsler nedeniyle oluşabilir. Soğuk algınlığı vakalarının yaklaşık %90`ında viral sinüzit gelişebilir. Başlıca akut sinüzit belirtileri şunları kapsayabilir:

• Yüzde basınç ve gerginlik,
• Ateş,
• Yüz dolgunluğu,
• Burun tıkanıklığı,
• Kulak, diş ve baş ağrısı,
• Yorgunluk ve halsizlik,
• Koku alamama.

Beyinde Sinüzit Belirtileri Nelerdir?

Kafadaki sinüs boşlukları beyne yakın konumdadır. Özellikle frontal ve sfenoid olarak adlandırılan sinüslerde iltihaplanma olduğunda bakteri veya virüslerin beyne doğru hareketi mümkün olabilir. Mikroorganizmaların kemik veya damarlardan beyne ulaşması sonucu hayati tehlikeye neden olabilen enfeksiyonlar görülebilir. Beyne yayılan sinüzit birtakım ciddi semptomlara yol açabilir. Enfeksiyonun yayıldığı bölgeye bağlı olarak sinüzit belirtisi farklılık gösterebilir. Beyinde sinüzit belirtileri şunları kapsayabilir:

• Aniden yükselen ateş,
• Baş ağrısı,
• Bilinç değişikliği,
• Görsel problemler,
• Kişilik değişiklikleri,
• Boyunda sertlik,
• Nöbetler ve koma.

Beyne enfeksiyon yayılması ciddi bir durumdur ve acil tıbbi bakım gerektirir. Sinüzit beyin iltihabı belirtileri şiddetli hale gelebilir.

Sinüzit Neden Olur?

Sinüs enfeksiyonlarını oluşturan etmenler bakteri, virüs, mantarlar ve alerjen maddelerdir. Bakterilerin sinüslere girmesi ve burada iltihaplanmaya sebep olması bakteriyel sinüzite işaret eder. Bakteriyel sinüzit genellikle viral üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra ortaya çıkabilir. Viral sinüzitten yaklaşık 5 gün sonra semptomların kötüleşmesine neden olabilir ve 10 gün sonra kalıcı semptomlar oluşabilir. 10 gün sonra iyileşmeyen burun akıntısı ve tıkanıklığı, yüzde basınç ve ağrı bakteriyel sinüzitin belirtileri arasında olabilir. Antibiyotik ilaçlar ve spreyler bakteriyel sinüzit vakalarında tercih edilebilir. Sinüzit vakaları yaygın olarak virüslerden kaynaklanabilir. Belirti ve semptomların şiddeti hafifleyebilir ancak enfeksiyonlar tekrarlayabilir. Mantarların oluşturduğu fungal sinüzitler genellikle daha ciddi seyredebilir. Bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde fungal sinüzitlerin oluşması kolaylaşabilir. Ek olarak mevsimsel alerjiler, soğuk algınlığı ve grip, burunda anatomik bozukluklar (çarpık burun vb.), polip varlığı ve burun spreylerinin aşırı kullanımı sinüzite neden olabilen diğer faktörlerdir.

Sinüzit Nasıl Geçer?

Sinüzite neden olan faktör, enfeksiyonun süresi ve semptomlar tedavinin şekillenmesini sağlayabilir. Her sinüzit aynı şekilde tedavi edilmeyebilir. Sinüzit tedavisinde uygulanan yöntemler tek başına veya kombinasyon şeklinde olabilir. “Sinüzit nasıl geçer?” sorusuna yanıt olarak sinüzit tedavisi kapsamında tercih edilen uygulamalar şunlar olabilir:

• Antibiyotik ilaçlar: Bakteri kaynaklı sinüzitlerin tedavi edilmesinde standart bir yöntemdir. Antibiyotiklerin genel olarak 3-28 gün boyunca kullanılması önerilebilir. Antibiyotikler bakteriler üzerinde etkili olmadığı sürece semptomlar hafiflemeyebilir.
• Dekonjestan spreyler: Şişmiş ve tıkanmış burun kanallarının daralmasına yardımcı olarak drenaj akışın artmasını sağlayabilir. Topikal dekonjestanların 3-4 günden fazla kullanılması önerilmez.
• Antihistaminik ilaçlar: Alerjik sinüzitlerin tedavisinde kullanılabilir ve semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
• Kortikosteroid spreyler: Nazal poliplerin küçültülmesinde ve tekrarlamasının önlenmesinde etkili olabilir. Sinüs boşluklarında iltihaplanmanın tedavisinde kullanılabilir.
• Ameliyat: Diğer sinüzit tedavilerinin başarısız olması durumunda ameliyat tercih edilebilir. Burun kemiklerindeki kusurlar veya anatomik defektler düzeltilebilir, burun polipleri çıkartılabilir.

Sinüzitin tedavisinde en uygun yöntemin belirlenmesinde doktora başvurulmalıdır.

Sinüzit İltihabı Nasıl Akıtılır?

Sinüzit iltihabı tıbbi yardım veya evde bakım ile akıtılabilir. “Sinüzit nasıl boşaltılır?” sorusuna yönelik reçete edilen dekonjestanlar, soğuk algınlığı ve alerji ilaçları, antibiyotikler ve steroid spreyler iltihabın akıtılmasında kullanılabilir. Bununla birlikte tıbbi tedavi gerektirmeyen sinüzit tedavisi mümkündür. Odalarda nemlendirici kullanmak, buhar solumak, nazal salin solüsyonları kullanmak, dinlenmek ve bol sıvı tüketmek iltihabın akıtılmasında etkili olabilir. Mukusun inceltilmesinde ve akıtılmasında bol sıvı tüketmek önemli bir adımdır. Yüzün ılık veya sıcak suyla yıkanması yüzdeki gerginliği hafifletebilir, tıkanmış burun kanallarının açılmasına yardımcı olabilir. Nazal salin solüsyonlarının kullanılması burun kanallarının nemli tutulmasını sağlayabilir. Bunun yanı sıra evde hazırlanan tuzlu su ile burnun yıkanması mukusun akıtılmasında etkili olabilir. Solüsyon hazırlarken kaynatılmış su ve steril bir şırınga kullanılabilir. Sinüzit boşaltma ve mukusun akıtılmasında tuzlu su yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Cihazların kullanımından sonra steril hale getirilmesi gerekir.

Sinüzit Baş Ağrısına Ne İyi Gelir?

Sinüzit baş ağrısının hızlı ve kesin çözümü altta yatan nedenin tedavi edilmesidir. Bu kapsamda sinüzitin tedavisinin sağlanması baş ağrılarının giderilmesinde en etkili yöntemdir. Bununla birlikte sinüslerdeki basıncın ve sinüzit ağrısının giderilmesinde birtakım uygulamalar önerilebilir:

• Basınçlı ve ağrıyan bölgelere sıcak kompres uygulamak,
• Sinüslerin boşaltılması ve basıncın azaltılması amacıyla dekonjestan sprey kullanmak,
• Tuzlu su veya burun damlaları uygulamak,
• Buhar solumak.

Sinüzit baş ağrısı bazı durumlarda şiddetli gelişebilir ve kendi kendine düzelmeyebilir. Kronik sinüzit baş ağrısı durumunda tıbbi yardım alınması gerekebilir.

Sinüzit Göz Ağrısına Ne İyi Gelir?

Gözün arka ve iç köşelerine yakın olarak konumlanan sinüsler gözleri etkileyebilir. Sinüzit göz ağrısı gözlerin arkasında oluşan basınç sonucu meydana gelebilir. Sinüslerin enfeksiyondan temizlenmesi amacıyla mukus akışının sağlanması gerekir. Bu durumda sinüs kanallarında basınç ve ağrı oluşabilir. Sinüslerdeki enfeksiyon bazı durumlarda gözlere yayılabilir. Ayrıca sinüzit gözlerde tahrişe yol açabilir. Göz ağrısına neden olan sinüzitin tıbbi tedavisi sağlanmalıdır. Alerji ilaçları ve dekonjestanlar, antibiyotik ilaçlar göz ağrıları varlığında kullanılabilir. Kronik ve şiddetli sinüzit göz ağrısı varlığında balon sinoplasti işlemi ile sinüsler boşaltılabilir.

Sıkça Sorulan Sorular